Pandemia koronawirusa spowodowała wprowadzenie szeregu ograniczeń. Jednym z nich jest zamknięcie placówek oświatowych. Od kilku tygodni nauczanie odbywa się w trybie zdalnym. Jakie wnioski możemy wyciągnąć po tym czasie? UNICEF Polska wskazuje najważniejsze kwestie dotyczące planowania i przebiegu edukacji zdalnej, na które powinny zwrócić uwagę wszystkie instytucje i podmioty odpowiedzialne za ten proces.
W obecnej sytuacji edukacja zdalna jest jedynym rozwiązaniem gwarantującym bezpieczeństwo dzieci przy zachowaniu ciągłości nauczania. W ciągu ostatnich kilku tygodni mogliśmy się przekonać, jak jej realizacja wygląda w praktyce. Z tych doświadczeń należy niezwłocznie wyciągnąć wnioski. Dziś wiemy, które z zastosowanych rozwiązań się sprawdziły, a które wymagają doszlifowania. Można dyskutować o sukcesach, a także o błędach czy niedociągnięciach, ale najważniejsze, aby dyskusji przyświecał konstruktywny cel – wypracowanie najlepszych możliwych standardów edukacji zdalnej na przyszłość. Zagwarantuje to dzieciom oraz nauczycielom jak najlepsze warunki oraz narzędzia do pracy. Bez uczciwej i rzetelnej analizy nie będziemy w stanie tego osiągnąć.
UNICEF przystąpił do Globalnej Koalicji na rzecz Edukacji, monitorując wspólnie m.in. z UNESCO oraz WHO sytuację edukacyjną dzieci na świecie. Rolą UNICEF jest dbanie o to, aby prawa wszystkich dzieci były respektowane. Jednym z nich jest prawo do edukacji. Według UNICEF Polska planowanie procesu edukacji zdalnej wymaga uwzględnienia kilku niezwykle istotnych kwestii.
UNICEF Polska wskazuje, że dla właściwego przebiegu edukacji zdalnej konieczne jest:
Śledzenie postępów uczniów w nabywaniu wiedzy i kompetencji, pozwala na przechodzenie do coraz trudniejszych zagadnień. W procesie monitorowania należy dobrać takie metody, które pozwolą na sprawdzenie, jak uczeń radzi sobie w nowej rzeczywistości edukacyjnej i czy przekazywane treści oraz dobrane do nich narzędzia, pozwalają uczniowi na samodzielną pracę.
Edukacja zdalna wymaga od nauczycieli, uczniów i rodziców dostępu do odpowiedniego sprzętu technicznego oraz łącza internetowego. W przypadku, gdy któraś ze stron nie posiada odpowiedniego zaplecza technicznego, rolą instytucji odpowiedzialnych za organizację i nadzór systemu edukacji na szczeblu samorządowym czy krajowym, jest zagwarantowanie wszystkim takich warunków, aby proces edukacji mógł odbywać się bez zakłóceń.
Niezwykle ważne jest odpowiednie przygotowanie kadry pedagogicznej, zarówno pod kątem obsługi narzędzi służących do edukacji na odległość, jak i zagwarantowanie ogólnodostępnych zasobów, z których można korzystać w pracy dydaktycznej. Wsparcie potrzebne jest także rodzicom, którzy w procesie edukacji odgrywają niezwykle istotną rolę, a nie zawsze posiadają kompetencje umożliwiające im towarzyszenie dzieciom w zdobywaniu wiedzy.
W sytuacji codziennego korzystania ze zdalnej formy komunikacji niezwykle istotnym jest, aby zagwarantować wszystkim uczestnikom procesu dydaktycznego jak najwyższe standardy bezpieczeństwa. Oznacza to: zapewnienie odpowiednio zabezpieczonego sprzętu, przekazanie wiedzy na temat niebezpieczeństw, z którymi można się spotkać w sieci, uczulenie na próby wyłudzenia danych osobowych, przekazanie wiedzy, jak reagować w przypadku wykrycia zagrożeń czy gdzie zwrócić się po pomoc oraz omówienie zasad „net-etykiety”.
Planowanie edukacji na odległość musi uwzględniać wszystkie grupy uczniów, w tym uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Zaproponowane narzędzia i metody pracy powinny zostać dobrane w taki sposób, aby nie wykluczały ich z codziennej pracy szkolnej.
Szczególna sytuacja izolacji oraz przedłużający się brak kontaktu z rówieśnikami, może mieć negatywny wpływ na samopoczucie młodych ludzi. Należy zwracać uwagę na wszelkie sygnały wysyłane przez uczniów, dopytywać o ich samopoczucie, zachęcać do dzielenia się swoimi przeżyciami, okazywać wsparcie i zrozumienie. Niezwykle istotną i delikatną kwestią jest wsparcie dla dzieci doświadczających przemocy w domu rodzinnym.
Należy zachęcać uczniów do podejmowania, w miarę możliwości, zróżnicowanych aktywności fizycznych. W sytuacji, gdy istnieją duże ograniczenia dotyczące przebywania na świeżym powietrzu czy korzystania z profesjonalnych sprzętów i zorganizowanych zajęć, trzeba zadbać o to, aby ruch i aktywność fizyczna stanowiły istotną część dnia dziecka. Nie wolno zapominać także o odpoczynku i swobodnej zabawie.
Edukacja zdalna sprzyja rozluźnieniu więzi rówieśniczych i izolacji społecznej. Ograniczenie kontaktów społecznych może mieć duże konsekwencje dla samopoczucia dziecka i jego rozwoju emocjonalnego, dlatego tak ważne jest wspieranie uczniów w utrzymywaniu relacji z przyjaciółmi i rówieśnikami. Warto stwarzać ku temu okazje, np. planując zdalne zadania dydaktyczne w taki sposób, aby wymagały one pracy grupowej.
Prawo do edukacji jest jednym z podstawowych praw zapisanych w Konwencji o prawach dziecka. Ten sam dokument umożliwia dzieciom uczestniczenie w procesach podejmowania decyzji we wszystkich istotnych kwestiach, które ich dotyczą. Należy zatem wsłuchać się w głos najmłodszych na temat edukacji zdalnej i włączyć dzieci aktywnie we wspólne budowanie tego procesu.
Dyrektor Generalny UNICEF Polska, Marek Krupiński apeluje, aby wszystkie instytucje i podmioty odpowiedzialne za kształtowanie systemu edukacji oraz realizację zadań wynikających z programów nauczania, kierowały się w swojej pracy przede wszystkim szeroko pojętym dobrem dziecka.
Dostęp do edukacji, w tym do wysokiej jakości edukacji, jest prawem wynikającym z Konwencji o prawach dziecka. Szkoła czy inna placówka oświatowa, do której uczęszcza młody człowiek to przestrzeń, w której uczeń czuje się swobodnie i wie, że otrzyma tam właściwą opiekę i wsparcie. Dziś, kiedy te instytucje są zamknięte, a edukacja przeniosła się do Internetu, niezwykle ważnym jest, aby wszystkie elementy, które gwarantowały dziecku poczucie bezpieczeństwa i wsparcia, zostały wprowadzone do tego nowego systemu nauczania, podkreśla Marek Krupiński.
.jpg)
